MUZEUM KAPALUSZY W GUBEN

W dniu 8 grudnia 2019 roku członkowie Koła Terenowego Nr 1 spotkali się przed siedzibą naszego oddziału. Pod przewodnictwem kol. Aleksandry Poraszki udaliśmy się do „ Muzeum Miasta i Przemysłu” (Stadt – und Industriemuseum) w Guben, które mieści się w dawnej fabryce kapeluszy przy ulicy Gasstraße 5.

W tym samym kompleksie znajduje się też Urząd Miasta Guben. Przechodząc ulicami Gubena kol. Ola opowiadała nam historię mijanych obiektów. Na miejscu byliśmy przed godziną czternastą, krótko przed otwarciem. Po wejściu kupiliśmy bilety wstępu (cena 4 Euro) i rozpoczęliśmy zwiedzanie od przedstawienia przez Olę historii kapelusznictwa w Guben.

Dowiedzieliśmy się, że Guben od średniowiecza znany był z produkcji sukna. Mieszkało tu dużo fachowców, którzy opanowali sposób przerobu wełnyowczej oraz sierści królików i innych zwierząt futerkowych.

Mieszkający w Guben Carl Gottlob Wilke w 1854 r. wynalazł wodoodporny wełniany kapelusz i to wydarzenie zapoczątkowało rozwój przemysłu kapeluszniczego oraz zrewolucjonizowało niemiecką produkcję nakrycia głowy. Po śmierci wynalazcy w roku 1821 kierowanie fabryką przejmuje syn Friedrich Wilke. To on dalej rozwijał zakład i zwiększał produkcję różnych wzorów kapeluszy przewodząc światowej modzie.

Kapelusze tu produkowane znane i cenione były nie tylko w Niemczech, ale i na całym świecie. Stąd właśnie pochodziło 2/3 kapeluszy noszonych w Niemczech. Przedsiębiorstwo prężnie działało do 1945 roku, w którym doznało zniszczeń wojennych. Po drugiej wojnie światowej w 1946 roku ponownie uruchomiono produkcję kapeluszy zatrudniając 500 osób. Jednak po wywiezieniu maszyn z tego zakładu przez Rosjan w 1948 roku zakład przestał istnieć. Dopiero powstanie Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD) w 1949 roku spowodowało utworzenie Zjednoczenia Państwowych Zakładów Kapeluszniczych w Guben, w skład którego wchodziło 5 zakładów, zatrudniających 1200 osób. Zakłady działały do 1998 roku, w którym ogłoszono jego likwidację. I tak dobrze rozwijający się przemysł kapeluszniczy w Guben podzielił los większości zakładów przemysłowych mieszczących się kiedyś po obu brzegach Nysy Łużyckiej.

Następnie obejrzeliśmy film o zbiorach i historii fabryki oraz współpracy na pograniczu tłumaczony na dwa języki. W pomieszczeniu znajduje się 14 symboli kapeluszy pod, którymi znajdują się informacje dotyczące historii miasta i przemysłu: 1. „80 kroków do kapelusza” 2. „Wzdłuż rzeki – obrazy z przed i po roku 1945” 3. Przymierzalnia kapeluszy 4. Wystawa kapeluszy znanych osobowości od XVII do XIX w. oraz modę kapeluszniczą z różnych okresów wiekowych, aż do modeli wytwarzanych całkiem niedawno.

Mieliśmy możliwość zobaczyć w specjalnych okularach 3D pracę kowala i kapelusznika. Niesamowite przeżycie, które przenosi w tamten czas i pozwala być obserwatorem wykonywanych czynności jak byśmy siedzieli w środku. Zwiedzanie zakończyliśmy wykonując zbiorowe zdjęcie w kapeluszach.

Kto jeszcze tam nie był niech znajdzie dwie godziny i przeżyje to sam, czego my już doświadczyliśmy. Muzeum działa już 13 lat. W 2016 roku w biuletynie SPZG można było przeczytać.

http://www.spzg-gubin.pl/wp-content/uploads/2016/09/wrzesien-2016.pdf

Tadeusz LECH