Śladami Fryderyka

Do Dusznik,Fryderyk Chopin z matką i siostrami, Ludwiką i Emilką jechał dyliżansem tydzień czasu. Trasa wiodła przez Błonie, Sochaczew, Łowicz, Kutno, Kłodawę, Koło, Turek, Kalisz, Ostrów, Oleśnicę, Wrocław, Niemczę, Ząbkowice i Kłodzko. Rodzina wyjechała z Warszawy 28 lipca 1826 r., a na miejsce przybyła 2 sierpnia.

Kurację 16-letniemu Fryderykowi polecił Józef Elsner na zakończenie nauki. Chłopiec był chorowity. Odziedziczył po matce grużlicę, na którą zmarło przedwcześnie wielu naszych narodowych wieszczy tj. Juliusz Słowacki czy Zygmunt Krasiński. Złośliwi twierdzą, że gdyby wówczas działał IPN to muzyk miałby poważne problemy.

Za sprawą ojca Mikołaja, który dla zapewnienia przyszłość synowi, posyłał go na salony władzy. Młody Fryderyk często grywał w Belwederze zabawiając wielkiego księcia Konstantego i jego żonę księżnę łowicką – Joannę Grudzińską. Jak podają źródła młody Chopin bawił się także z Pawełkiem – synem carewicza. W 1825 r muzyka spotkało „ wielkie wyróżnienie „ i zagrał w kościele św. Trójcy na pl. Małachowskiego przed miłościwie panującym carem Aleksandrem. Nauka Chopina w Szkole Głównej Muzyki, która wchodziła w skład Uniwersytetu Warszawskiego,trwała 3 lata. Na jej zakończenie w opinii do ówczesnego ministerstwa oświaty Józef Elsner napisał : „ Szopen Friderik – szczególna zdatność geniusz muzyczny „ . W Dusznikach Fryderyk przebywa do 11 września tegoż roku. Jak relacjonują siostry : pije „serwatkę i wody tutejsze … chodzi nieśmiało po górach, którymi Duszniki (Reinertz) otoczone,często zachwycony widokiem tutejszych dolin…, słucha kiepskiej dętej muzyki, która przygrywa wolno spacerującym „.

W dniach 11 i 16 sierpnia koncertuje na cel dobroczynny . Kurier Warszawski pisze 22 sierpnia :” Gdy kilkoro dzieci przez śmierć ojca do wód na kurację przybyłego, sierotami stały się. P. Chopin ośmielony przez osoby talent jego znające dał 2 koncerta na dochód tychże, co jemu wiele chwały, a tym nieszczęsnym wsparcie przyniosło”. Relacjonując swój pobyt, kompozytor pisze 29 sierpnia do Józefa Elsnera : „ Świeże powietrze i serwatka, którą pijam skwapliwie, tak mnie postawiły na nogi, że jestem całkiem inny niż w Warszawie. Wspaniałe widoki, jakie roztacza Śląsk czarują i zachwycają mnie, lecz mimo wszystko brak mi jednej rzeczy, której wszystkie piękności Dusznik nie mogą zastąpić to jest dobrego instrumentu „.

W drodze powrotnej zatrzymuje się we Wrocławiu by przez 2 dni, 13-15 września pomuzykować z J.I. Schnablem i organistą F.W. Bernerem. Warszawie grywa na fortepianach z fabryk : F.Buchholtza, A. Leszczyńskiego i M. Hochhausera.

Nasza stolica w latach młodości Chopina jest u szczytu aktywności kulturalnej. Odbywają się ważne wydarzenia artystyczne, a warszawskie salony były miejscem występów wielu wirtuozów. Gdy w 1830 r. spod Poczty Saskiej wyjeżdzał dyliżansem na wymarzoną dwuletnia podróż po Europie nie przypuszczał, że do Kraju nie wróci. Został emigrantem. W 1837 roku odmawia przyjęcia tytułu i gaży „Pierwszego Pianisty Jego Cesarskiej Wysokości Cara Rosji”. Pomimo sławy za życia i pochlebnych recenzji tj. Roberta Schumana: „Panowie, czapki z głów, oto geniusz „kompozytor jest „utrzymankiem „swoich kobiet. Kobiety te, jak George Sand, wiedzą, że dzięki życiu z kompozytorem przejdą do historii. Ostatnią kobietą Chopina była jego uczennica Szkotka Jane Stirling. Po dwóch krwotokach, 22 czerwca 1849 r. lekarz stwierdza ostatnie stadium grużlicy. Kompozytor umiera 17 pażdziernika 1849 r. o 2 w nocy.

Drogę do Dusznik turyści z gubińskiego PTTK przebyli autobusem w ciągu 5 godzin. W sobotę i niedzielę 6 i 7 marca br. doświadczony Przewodnik Sudecki Andrzej Strzygocki pokazał pttkowcom najpiękniejsze miejsca związane z pobytem Fryderyka Chopina w Kotlinie Kłodzkiej. Trasa wycieczki wiodła przez: Duszniki, Wambierzyce, Złoty Stok (kopalnia złota, Kłodzko, Bystrzycę, Polanicę Zdrój, Międzygórze. Pozostaje turystom jeszcze wycieczka do najnowocześniejszego muzeum biograficznego w Europie otwartego z okazji 200-lecia urodzin kompozytora w Zamku Ostrogrodzkich w Warszawie w dniu 1 marca br.

Zenon Pilarczyk